AYKRALSPOR - KALECİ DERSLERİ

KALECİ TEMEL TEKNİK BECERİLERİ

Kaleciler diğer futbolculara oranla daha farklı özellikler taşır. Bu özellikler, fiziksel olduğu kadar teknik ve taktik açılardan da farklıdır. Fiziksel açıdan bir kaleciyi diğer futbolculardan ayıran en temel özellik, daha bileşik sportif hareketler yeteneğine sahip olmasıdır. Özellikle, cimnastik karakterli hareketler ve atletik anlamda genel performansları daha üstündür. Çabukluk, çabuk kuvvet, temel kuvvet, sıçrama yeteneği, hareketlilik, esneklik yetileri daha üst düzeydedir. (Buna karşın, sürat, orta ve uzun süreli dayanıklılıklar açısından durum tam tersidir). Konu kaleci temel tekniği olmasına rağmen, kaleciler için özel önem taşıyan “reaksiyon” konusuna kısaca değinmek gerekir. Fiziksel özellikler açısından bir kalecide aranması gereken en ayırt edici özellik, reaksiyon zamanının çok kısa olması ile bağlantılı genel vücut kitlesini hareket ettirebilmesindeki çabukluktur (hareket sürati). Reaksiyon zamanı, uyaranın verilmesi ile bireyin bu uyarana istemli olarak verdiği tepkinin başlangıcı arasında geçen süredir. Reaksiyon zamanı, karar vermenin hızını ve etkisini gösteren önemli bir performans ölçüsüdür. Bir sporcunun, tepki verebildiği hız veya çabukluk, hareketin hızla ortaya koyulmasını gerektiren beceri ile birleşen özelliklerden birisidir. Hız ve çabukluk gerektiren becerilerde, başarı hıza bağlıdır. Sporcu (kaleci), pozisyonun özelliğini ya da bir rakibi sezer, ne yapacağına karar verir ve etkili bir şekilde harekete geçer (Durmuş,1994:15). Özellikle görsel reaksiyon ve hareket hızı, iyi bir kaleci olabilmenin temel koşuludur. Kalecilerin reflekse bağlı kalecilik yetileri değil, reaksiyona bağlı kalecilik yetilerinden söz edilebilir. Çünkü refleks, istemsiz yapılan bir karşı harekettir ve reaksiyondan daha kısa sürede bir uyarana karşı tepki vermektir. Refleks doğuştan gelen bir yeti, reaksiyon ise doğuştan gelen bir yeti olduğu kadar geliştirilmesi mümkün olan bir özelliktir. Çabukluk, çeviklik, esneklik, reaksiyon sürati, tepki sürati, çabuk kuvvet, alan içinde pozisyon alabilme ve oryantasyon yeteneği, dengeyi koruyabilme ve dengeli hareket edebilme yeteneği, koordinasyon, zamanlama, dikkat ve konsantrasyon, cesaret, özgüven ve kontrol, liderlik vb. özellikler üst düzeyde kalecilerin sahip olması gereken özellikledir (Konter E,1996:10). Taktik açıdan ise, kaleciyi diğer futbolculardan farklı kılan şey onun, kale sahası içerisinde oyuna katılmama görüntüsü veren ancak, oyunun sonucunu belirleyici önemde olmasıdır. Çünkü, onun hatası gol ile sonuçlanan bir durum yaratmaktadır. Bu temel farklılığın yanı sıra, oyunu hızlandırma ve yavaşlatma, topu el ile veya ayak ile oyuna sokma ve savunma oyuncusu gibi rol alma bir kalecinin taktik davranışlarını yansıtır. Teknik açıdan bir kalecinin diğer futbolculardan farklılığı ise, onun topu el ile oynama serbestisi ve vücudunun bütününü futbolculardan farklı bir biçimde kullanmasından kaynaklanır (atlama, sıçrama, plonjon, v.b.). a) Top tutma;Kalecinin değişik biçimlerde gelen topları, ellerini ve vücudunu kullanarak kontrol etmesidir. * Yerden gelen toplar eğilerek, diz çökerek ve yanlara uzanarak tutulur. * Yere paralel gelen toplar ise, kalecinin üzerine bel ve göğüs seviyesinde öne ve yana doğru gelen toplardır. Kalecinin üzerine gelen toplar dengeli bir duruş ile top karın ve göğüste bloke edilerek tutulur. Yanlara doğru gelen toplarda ise, yana doğru uzanma-atlama becerisi kullanılır (plonjon). Öne doğru gelen toplarda ise, topun gelişi tamamlanmadan öne uzanarak top bloke edilir. * Yüksek gelen toplar kalecilerin sıçrayarak topu en üst noktada tutup, göğüste bloke edilmesi tekniğine dayanır. b)Topu yumruklama;Topun tutulamaması gibi durumlarda yumrukla uzaklaştırılmasıdır. Sıçrama ve uzanma özelliğini gerektirir. Bazı durumlarda, çok sert şutlarda ve topun kayganlığından dolayı tutulamayacak toplarda da uygulanması gerekebilir. Tek veya çift elle, bileğin kilitlenmesi ile, ellerin yumruk yapılması ve yumruğun düz kısmının topa teması ile gerçekleştirilir. c) Topun oyuna sokulması;Kale atışlarında ve özellikle kalecide sonlanmış bir rakip atağın sonucunda topun oyunun devamı açısından kendi takım oyuncularına aktarılması ile gündeme gelir. Kale atışlarında ve geri paslarda top oyun kuralları gereği ayak ile oyuna sokulurken, rakip takım ataklarından sonra kalecide sonlanan top el ya da ayak ile oyuna sokulabilir. * El ile topun oyuna sokulması, topun yerden yuvarlanarak atılması ile ( çok uzun olmayan mesafelere), omuzdan atarak veya yandan fırlatarak (savurarak) gerçekleştirilir. * Ayak ile oyuna sokulması ise, kale atışı dışında vole ve yarım vole tekniği ile gerçekleştirilir. Vole, top koşu adımı sonrası elden öne doğru bırakılırken, topun alt kısmından ayak ile vurulması tekniğidir. Yarım vole, top elden bırakıldıktan ve yere temasından hemen sonra, genelde ayak üstünün kullanıldığı vuruş tekniğidir. Topun eğrisi daha az olurken, hızı daha yüksektir. d) Yer tutma;Kalecinin kale önündeki pozisyonlarda, topun bulunduğu noktaya göre kalesindeki kendi bulunduğu noktasını belirlemesidir. Topun bulunduğu yerin değişmesine bağlı olarak, kalecinin de kalesindeki bulunduğu nokta sürekli değişir. İdeal noktada bulunma, topun tutulması ve yumruklanması gibi kalecinin esas işlevlerini yerine getirmesini kolaylaştırır. Yer tutmadaki temel formasyon, top ve iki kale direğince oluşturulan üçgenin açı ortayı üzerinde bulunmaktır. Yer tutma, oyunun hareketliliği anında açı ortay üzerinde durmayı gerektirirken, duran toplarda (köşe vuruşu ve barajlı serbest atışlarda) kalecinin yer tutması açı ortayda durmayı gerektirmez. Kalecinin bazı pozisyonlar gereği ileriye çıkması söz konusudur. Bu durumda, yer tutma ise, gereken anda gereken mesafede kaleyi terk etme anlamı taşır.

ALTYAPI KALECİ TEKNİKLERİ

Kalecilikte başlama pozisyonu çok önemlidir.Vücut ağırlığı omuzların desteğiyle ayaklara verilmiştir.bu pozisyonda durmak, vücuda denge kazandırdığı gibi, her yöne hareket etmede kolaylık sağlar.
POZİSYON DURUŞU: Ayaklar omuz genişliği kadar açık,ağırlık öne doğru, vücut ve baş düzgün biçimdedir.Göz devamlı top takibindedir.
2)-TOPUN TUTULMASI Kaleci topu taç atacak oyuncu gibi (W)şeklinde tutar.Parmaklar topu saracak şekilde yerleştirilmelidir.Eğer kalecinin avuç içi dışarıya dönüyorsa topu yakalamakta zorluk çekecektir. avuç içi topa yapışmalı ve parmaklar topu kavramalıdır.
YERDEN GELEN TOPLARIN TUTULMASI Yerden gelen topların tutulması 3 bölümde toplanabilir.
a)YERDEN GELEN TOPLARIN DİZ KIRMADAN TUTULMASI Yerden gelen topların tutulması esnasında gelen topun önüne geçilir. Ayaklar top geçmayecek aralıkta olmalıdır. Bel kırılarak eller yanyana yerleştirilerek küçük parmaklar birbirine temas edecek şekilde topa uzanılır.Topun el ile teması sağlanıp top kavrandıktan sonra göğüs ve kol arasına sıkıştılarak top tutulur.
b)YERDEN GELEN TOPLARI DİZ BÜKEREK TUTMA Topun geliş yönü belirlenir. Gelen topun önüne geçilir.sol veya sağ ayak hafif açılır. diğer taraftaki diz kırılarak çökülür.bu arada eller birleştirilerek topa uzanılır.Topun eller ile kavranmasından sonra kollarla göğüs hizasında top sıkıştırılarak ayağa kalkılır.
c)YERDEN GELEN TOPLARIN ÖNE KAPANARAK TUTULMASI Topun geliş yönü belirlenir. Gelen topun önüne geçilir.sol veya sağ ayak hafif açılır. diğer taraftaki diz kırılarak çökülür.bu arada eller birleştirilerek topa uzanılır.Topun eller ile kavranmasından sonra top göğüs ve kolar arasında sıkıştırılarak vücut top ile birlikte öne doğru bırakılır
ORTA YÜKSEK GÖĞÜS HİZASINDAN GELEN TOPLARIN TUTULMASI Orta yüksek topların tutulması 2 bölümde ele alınabilir.
a)GÖĞÜS HİZASINDA GELEN TOPLARIN TUTULMASI Göğüs hizasından gelen topun önüne geçilir. kollar topa uzanır. avuç içi ve parmaklar topa sıkıca yapışıp tutulduktan sonra göğüs ve kollar arasında sıkıştırılarak topa sahip olunur.
b)KARIN HİZASINDAN GELEN TOPLARIN TUTULMASI Gelen topun önüne geçilir.topun geldiği noktada karın içeriye doğru çekilerek kollar ve el ile top karın boşluğunda sıkıştırılarak topa sahip olunur.
BAŞ ÜSTÜ YÜKSEKLİKTEN GELEN TOPLARIN TUTULMASI Baş üzerinden gelen toplarda kollar topu en uzak noktada yakalayacak biçimde gergin olmalıdır. Top en yüksek noktada tutulmalı ve zamanlama çok önemlidir. Top yakalandıktan sonra göğüs ve kollar arasında sıkıştırılarak topa sahip olunur.

KALECİ ANTRENMANI ÖRNEKLERİ Resimlerin üzerine tıklayarak çalışma örneklerinin videosunu görebilirsiniz.YÜKSEK TOP ÇALIŞMASI

Üç Kaleci birlikte çalışır.2 Kaleci ellerinde topla karşılıklı olarak yer alır.Çalışacak kaleci orta başlar.Kaleciler işaretlenmiş alana doğru topu yüksek olarak atar çalışan kaleci topa yükselerek zamanlamayla birlikte topa sahip olurAntrenman .en az 6-8 tekrar yapılır.Daha sonra kaleciler değişerek çalışmayı tamamlarlar.Bu tür çalışmalar önde engel olarak futbolcular kulanılarak da yapılabilir.KALECİYE GERİ PAS ÇALIŞMASI Kaleciye geri pas çalışmasında çalışacak kaleci kaleye geçer kale içinde belirlenen hedefler içersine gelen topları stop ederek hedef olan yardımcı kaleciye pas olarak kullanır.Bu çalışma daha sonra diğer kaleciler tarafından da yapılır. Burada amaç kalecinin ayaklarını kullanarak geri paslarını olumlu kullanma yeteneğini arttırmaktırAntrenman en az 10-12 tekrar yapılır.Bu çalışmaya dahada alternatifler eklenerek antrenmanın içeriği arttırılır.Örneğin Antrenörün kaleciye attığı geri pasa yardımcı kalecilerden biri koşarak baskı uygular çalışan kaleci baskı altında hedefe isabetli pas atmaya çalışır.SLALOM VE HAVA TOPU ÇALIŞMASI Slalom ve hava topu çalışmasında kalecinin koordinatif özelliklerini artırmak top sürme , topa hakim olma ve sıçramaya yönelik çalışmadır.Bu çalışmada kaleciler sırayla belirlenmiş koniler arsaından ftop sürerek slalom yaparlar son huni geçtikten sonra topu yakalar havaya atar attığı topu iyi bir zamanlamayla kollar gergin bir şekilde en yukarıda yakalayarak topa sahip olunur.Antrenman en az 6-8 tekrar yapılır.Bu çalışmaya daha bir çok içerik eklenerek çalışmanın özellikleri arttırılabilr.DİKKAT ÇALIŞMASI 2 Kaleci karşılıklı olarak 1 m mesafede dururlar kalecinin birinin ellerinde sağda ve solda olmak üzere 1 er top bulunur.Topların ikisini aynı anda karşısında bulunan kaleciye doğru atar.diğer kalecide topları düşürmeden topları yakalar dikkata dayalı bu çalışma her iki eli kullanma özelliğinide arttrmaktadır.En az 10-12 tekrar yapılırYAN TOP ÇALIŞMASI Yan top çalışmasında dikkat edilmesi gereken en önemli nok ta pozisyon duruşudur. Burada orta yapılacak mesafenin yakınlığı kalecinin pozisyon almasını etkileyen en önemli etlkendir.Mesafe kaleye ne kadar yaklaşırsa kaleci topa yakın kale direğine yaklaşır ve vucudu yarım olarak sahayı görecek şekilde pozisyon alır.Yapılan en büyük hata kaleci vucudunun tamamını orta yapılacak pozisyona dönerek aksiyon alanındaki rakip hucum oyuncularının hareketlerini görememektedir. Buda rakibe atılacak topa rakipten önce hareket etmeyi engelleyen en büyük etkendir.Bu çalışmada sıçrama gücü zamanlama ve kordinatif yetnekler geliştirilmektedir.Çalışmalar ön direğe orta ,arka direğe orta ve çeşitli yükseklikten ortalar yapılkmak suretiyle antrenmana çeşitli boyutlar kazandırılabilir.En az 8-10 tekrar yapılırKALECİDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER 1-Kaleci zeki olmalı 2-Önsezisi olmalı 3-Lider olmalı 4-Cesur olmalı 5-Konsantrasyonu iyi olmalı 6-Sevk ve idare gücü olmalı 7-Defans ile uyumlu olmalı KALECİDE BULUNMASI GEREKEN FİZİKSEL ÖZELLİKLER 1-Çevik olmalı 2-Dayanıklı olmalı 3-Sıçrama gücü olmalı 4-Dengeli olmalı 5-Esneklik olmalı 6-Motorik olmalı 7-Devamlılık olmalı KALECİDE KOORDİNATİF ÖZELLİKLER 1-REAKSİYON YETENEĞİ2-RİTM YETENEĞİ3-DENGE YETENEĞİ4-DEĞİŞTİREBİLME YETENEĞİ5-YÖN TAYİN YETENEĞİ6-AYIRIM YAPMA YATENEĞİ7-ZAMANLAMA YETENEĞİ 1-REAKSİYON YETENEĞİ En son(yakın) mesafeden şutlar,seken toplar,penaltı atışlarına yapılan hareket etme gücüdür.Bir nevi ani tepki 2-RİTM YETENEĞİ Belirlenmiş hareketi yapabilmek için gerekli olan düzenli hareketlerdir. Örnek:Yüksek toplara sıçrama öncesi hız koşusu, yereden yada yarı yükseklikten gelen toplara sıçrama öncesi hız koşusu yapılması 3-DENGE YETENEĞİ Yapılan ortanın yakalanması ve vucut teması ile ikili mücadelede 4-DEĞİŞTİREBİLME YETENEĞİ Hareket akışının dışındaki değişimlere uygun olarak vucudun hareket akışının uygun olarak yön değiştirmesi 5-YÖN TAYİN YETENEĞİ Araya atılan topları yönünün kestirilip pozisyona yapılan koşudur. 6-AYIRIM YAPMA YETENEĞİ Kalecinin yapacağı hereketin belirlenmesidir. Topu yumruklama ,topu çelme yada ayakla müdehale etme 7-ZAMAN AYARLAMA YETENEĞİ Yüksekten gelen toplara sıçrama gücünü kullanarak eller ile topun havada yakalanma anıdır.